Ο βρυγμός ή βρουξισμός είναι το τρίξιμο ή σφίξιμο των δοντιών μεταξύ τους. Είναι μια επιζήμια συνήθεια για τα δόντια και τις γνάθους. Συνήθως επαναλαμβάνεται κατά τη διάρκεια της νύχτας και γίνεται ασυνείδητα από τους περισσότερους ασθενείς.

Το σφίξιμο είναι συχνότερο φαινόμενο κατά τη διάρκεια της ημέρας, ιδιαίτερα σε περιόδους έντονου στρες και κόπωσης και γίνεται πιο εύκολα αντιληπτό από τον ίδιο ασθενή.

Συνέπειες και προβλήματα που προκαλούνται:

• Πόνοι στην γνάθο ή στις αρθρώσεις των γνάθων
• Συχνοί πρωινοί πονοκέφαλοι
• Ημικρανίες
• Περιορισμένο άνοιγμα των γνάθων (χαρακτηριστικός ήχος κατά το άνοιγμα του στόματος ή το χασμουρητό)
• Φθορά, ραγίσματα, κατάγματα από τριβή των δοντιών
• Ραγίσματα, κατάγματα σφραγισμάτων ή άλλων προσθετικών οδοντιατρικών εργασιών.
• Αυξημένη κινητικότητα δοντιών
• Ευαισθησία δοντιών
• Λειτουργικά, συγκλεισιακά και αισθητικά προβλήματα στη περιοχή του αυτιού και στη μάσηση
• Αποτυπώματα (ίχνη) των δοντιών) στα πλάγια της γλώσσας

Αντιμετώπιση

Κατασκευάζεται νάρθηκας βρυγμού (ή σταθεροποίησης).

Πρόκειται για μια ειδική κατασκευή από διάφανο σκληρό ακρυλικό. Χρησιμοποιείται από ασθενείς με βρυγμό συνήθως το βράδυ στη διάρκεια του ύπνου και σκοπός του είναι να εμποδίσει τα δόντια να έρθουν σε επαφή μεταξύ τους, να χαλαρώσει τους μύες των γνάθων και να προλάβει τα συμπτώματα πόνου και τη φθορά στη μορφολογία (σχήμα) των δοντιών.

Μπορεί να τοποθετηθεί στην άνω ή στην κάτω γνάθο και κατασκευάζεται από τον οδοντίατρο σε συνεργασία με τον οδοντοτεχνίτη. Χρειάζονται δυο ραντεβού – Στο πρώτο ο οδοντίατρος παίρνει τα αποτυπώματα (μέτρα) των δοντιών του ασθενή και στο δεύτερο γίνεται η τοποθέτηση.

Δεν χρειάζεται ποτέ αντικατάσταση εκτός εάν καταστραφεί ή γίνουν αλλαγές σημαντικών οδοντιατρικών εργασιών μέσα στο στόμα.

Τυχόν δυσάρεστα συναισθήματα που προκαλεί ο νάρθηκας μέσα στο στόμα (συνήθως μόνο για τις πρώτες 2-3 ημέρες):

1. Αυξημένη παραγωγή σάλιου
2. Αίσθηση αναγούλας
3. Αίσθηση πίεσης μεταξύ των δοντιών – Ο ασθενής τα αισθάνεται «μουδιασμένα» κυρίως το πρωί
4. Ασυναίσθητο δάγκωμα των παρειών (μάγουλα)
5. Αίσθηση «παράξενου κλεισίματος» των γνάθων μεταξύ τους όταν βγει ο νάρθηκας από το στόμα.
6. Αίσθηση μεγαλύτερου όγκου από τον πραγματικό

Περιποίηση νάρθηκα:

• Σχολαστική στοματική υγιεινή πριν τοποθετηθεί ο νάρθηκας στο στόμα.
• Ξεχωριστή μαλακή οδοντόβουρτσα για το νάρθηκα
• Καθαρισμός του νάρθηκα με οδοντόκρεμα ή σαπούνι
• Όταν ο νάρθηκας δε χρησιμοποιείται διατηρείται σε νερό και ειδικό κουτάκι

Εξειδικευμένες ασκήσεις για τις γνάθους υπό την καθοδήγηση του οδοντίατρου βοηθούν στην ταχύτερη εξοικείωση του ασθενή με τον νάρθηκα και στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.

Γίνεται τακτικός έλεγχος αρχικά μετά από 2-3 εβδομάδες και μετέπειτα κάθε έξι (6) μήνες μετά την παράδοση του νάρθηκα.